Εισαγωγή
Ο κοκκύτης, γνωστός και ως "βηχάκι της ιταλικής" ή "Βήχας των 100 ημερών”, είναι μια μεταδοτική ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο Bordetella pertussis. Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις κοκκύτη παρατηρούνται σε παιδιά, οι ενήλικες δεν είναι αλώβητοι και μπορεί να προσβληθούν με σοβαρές επιπτώσεις, μερικές φορές. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε μαζί τι είναι ο κοκκύτης, τα συμπτώματά του, πώς μεταδίδεται και πώς μπορούμε να προστατευθούμε.
Τι είναι ο κοκκύτης
Ο κοκκύτης είναι μια οξεία μικροβιακή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος που προκαλεί έντονο και επαναλαμβανόμενο βήχα. Είναι μια λοίμωξη ιδιαίτερα επικίνδυνη για βρέφη και μικρά παιδιά, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα ή και επιληπτικές κρίσεις.
Ο κοκκύτης, γνωστός μπορεί να εμφανίσει τα ακόλουθα συμπτώματα.
- Ξηρός, κοφτός βήχας (Αιφνίδιες και επαναλαμβανόμενες βηχικές κρίσεις)
- Κόπωση
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Εμετός μετά από βήχα
Συμπτώματα του κοκκύτη στα 3 στάδιά του
Ο κοκκύτης (κοκκύτης) είναι μια έντονα μεταδοτική λοίμωξη του αναπνευστικού. Τα συμπτώματα του κοκκύτη περιλαμβάνουν βουλωμένη μύτη ή καταρροή, κούραση, ήπιο πυρετό και έντονες κρίσεις βήχα, οι οποίες συχνά ακολουθούνται από έναν ήχο «σαν βουητό» κατά την εισπνοή. Ο κοκκύτης μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις στα μωρά.
Τα συμπτώματα του κοκκύτη συνήθως αναπτύσσονται σε τρία στάδια:
- Πρώτο στάδιο (Καταρροϊδικό): Διαρκεί 1-2 εβδομάδες και περιλαμβάνει ήπια συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα, όπως ρινική καταρροή, φτέρνισμα και ελαφρύ βήχα.
- Δεύτερο στάδιο (Παροξυσμικό): Διαρκεί 1-6 εβδομάδες και χαρακτηρίζεται από σοβαρούς, επαναλαμβανόμενους βήχες που συχνά καταλήγουν σε μια δυνατή εισπνοή. Σε αυτή τη φάση, ο βήχας μπορεί να προκαλέσει εμετό ή εξάντληση.
- Τρίτο στάδιο (Ανάρρωσης/ Αποδρομής): Διαρκεί 2 με 3 εβδομάδες. Οι κρίσεις βήχα αρχίζουν να μειώνονται και ο ασθενής αρχίζει να αναρρώνει, αν και ο βήχας μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες.
Πώς μεταδίδεται ο κοκκύτης
Ο κοκκύτης είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και μεταδίδεται κυρίως αερογενώς, μέσω σταγονιδίων που παράγονται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται. Η μετάδοση μπορεί να συμβεί ακόμα και πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πρόληψη της εξάπλωσης της ασθένειας. Ο χρόνος επώασης του κοκκύτη κυμαίνεται συνήθως από 7 έως 10 ημέρες, με εύρος 4-21 ημέρες (και σπανίως έως 42 ημέρες).
Ο κοκκύτης προκαλείται από ένα είδος βακτηρίου που ονομάζεται Bordetella pertussis. Μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Τα άτομα που έχουν κοκκύτη συνήθως τον μεταδίδουν μέσω του βήχα, του φτερνίσματος ή της αναπνοής, όταν βρίσκονται πολύ κοντά το ένα με το άλλο. Μπορεί επίσης μερικές φορές να μεταδοθεί με το άγγιγμα μιας μολυσμένης επιφάνειας και στη συνέχεια του αγγίγματος της μύτης ή του στόματός μας.
Η εγκυμοσύνη μπορεί να αλλάξει την ανοσοποιητική αντίδραση του σώματος, κάνοντάς το πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις όπως ο κοκκύτης. Αν μια έγκυος γυναίκα μολυνθεί από κοκκύτη, μπορεί να αντιμετωπίσει:
- Σοβαρές επιπλοκές: Ο κοκκύτης μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές όπως πνευμονία, βρογχίτιδα ή ακόμα και παρατεταμένη αναπνευστική δυσχέρεια.
- Κίνδυνο για το μωρό: Η λοίμωξη μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου και να προκαλέσει πρόωρη γέννηση ή χαμηλό βάρος γέννησης.
- Μετάδοση στο νεογέννητο: Ο κοκκύτης μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο νεογέννητο, που είναι πολύ ευάλωτο σε σοβαρές επιπλοκές.
Προφυλάξεις και στρατηγικές την περίοδο της εγκυμοσύνης
Είναι σημαντικό να λαμβάνονται προφυλάξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για την αποφυγή του κοκκύτη. Ακολουθούν μερικές στρατηγικές:
- Εμβολιασμός: Ο εμβολιασμός κατά του κοκκύτη συνιστάται για τις έγκυες γυναίκες, συνήθως κατά το τρίτο τρίμηνο. Αυτό βοηθά στην προστασία του μωρού.
- Αποφυγή επαφών: Αποφεύγουμε την επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα κοκκύτη ή οποιαδήποτε αναπνευστική λοίμωξη.
- Προσωπική υγιεινή: Πλένουμε τα χέρια μας τακτικά και χρησιμοποιούμε αντισηπτικά για να μειώσουμε την πιθανότητα μόλυνσης.
**Συμβουλευόμαστε τον παθολόγο και τον γυναικολόγο μας για περισσότερες, ειδικές προφυλάξεις και μέτρα αντιμετώπισης.
Κοκκύτης: Οδηγίες πρόληψης
1. Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη του κοκκύτη. Το εμβόλιο DTaP (Diphtheria, Tetanus, and Pertussis) συνιστάται για τα παιδιά, ενώ οι ενήλικες μπορούν να κάνουν το εμβόλιο Tdap. Βεβαιώσου ότι το παιδί σου είναι ανάλογα εμβολιασμένο σύμφωνα με τις οδηγίες του παιδιάτρου του και συζήτησε μαζί του την πιθανή ανάγκη αναμνηστικού εμβολίου.
2. Υγιεινές συνήθειες
Η τήρηση υγιεινών συνηθειών όπως το πλύσιμο χεριών μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της μετάδοσης του κοκκύτη. Χρησιμοποίησε σαπούνι και νερό ή αντισηπτικό χεριών, ιδίως μετά την επαφή με άτομα που μπορεί να είναι άρρωστα.
3. Κρατάμε αποστάσεις
Αποφεύγουμε να βρισκόμαστε κοντά σε άτομα που έχουν συμπτώματα κοκκύτη. Αν έρθεις σε επαφή με κάποιο άτομο που έχει διαγνωσθεί με κοκκύτη, συνιστάται ιδιαίτερα να φοράς μάσκα και να τηρείς μια ικανοποιητική απόσταση από αυτό.
4. Ενημέρωση και εκπαίδευση
Είναι σημαντικό να ενημερωνόμαστε υπεύθυνα για τα συμπτώματα και τη διάγνωση του κοκκύτη. Η εκπαίδευση της κοινότητας σχετικά με τη σημασία του εμβολιασμού και της πρόληψης μπορεί να μειώσει τη μετάδοση της νόσου.
Παρόλο που έχει μειωθεί η συχνότητα εμφάνισης του κοκκύτη λόγω των εμβολιασμών, η παρακολούθηση και η σωστή ιατρική φροντίδα είναι κρίσιμες, ειδικά για ευάλωτες ομάδες, όπως βρέφη και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Η ιατρική παρακολούθηση για τον κοκκύτη είναι απαραίτητη για τους εξής λόγους:
- Έγκαιρη διάγνωση: Η ταχεία διάγνωση μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή σοβαρών επιπλοκών. Οι γιατροί μπορούν να εκτιμήσουν τα συμπτώματα και να παραγγείλουν εξετάσεις για την επιβεβαίωση της λοίμωξης.
- Θεραπεία: Αν και η θεραπεία με αντιβιοτικά μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική στα αρχικά στάδια της λοίμωξης, η ιατρική παρακολούθηση εξασφαλίζει ότι θα ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.
- Πρόληψη μετάδοσης: Η παρακολούθηση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της εξάπλωσης της νόσου. Οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνουν τους κοντινούς τους ανθρώπους ώστε να παρακολουθούν τυχόν συμπτώματα.
- Εμβολιασμός: Η ιατρική παρακολούθηση περιλαμβάνει και την εκτίμηση της ανάγκης για εμβολιασμό, ιδίως σε άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί ή που έχουν καθυστερήσει τους εμβολιασμούς τους.
Εμβολιασμός κατά του κοκκύτη. Πόσες δόσεις χρειάζονται
Υπάρχουν 3 τακτικοί εμβολιασμοί που μπορούν να προστατεύσουν τα μωρά και τα παιδιά από τον κοκκύτη:
- το εμβόλιο κατά του κοκκύτη στην εγκυμοσύνη – αυτό μπορεί να προστατεύσει το μωρό σου κατά τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του. η καλύτερη στιγμή για να το κάνεις είναι αμέσως μετά τη 16η εβδομάδα της εγκυμοσύνης σου
- το εμβόλιο 6 σε 1 - προσφέρεται σε μωρά ηλικίας 8, 12 και 16 εβδομάδων
- το ενισχυτικό προσχολικής ηλικίας 4 σε 1 - προσφέρεται σε παιδιά από 3 ετών και 4 μηνών
Ο εμβολιασμός κατά του κοκκύτη περιλαμβάνει συνήθως μια σειρά εμβολίων που χορηγούνται σε διάφορες ηλικίες:
- Νεογέννητα: Ο πρώτος εμβολιασμός γίνεται σε ηλικία 2 μηνών, με επαναλαμβανόμενες δόσεις σε 4 και 6 μήνες.
- Παιδιά: Μια επιπλέον δόση χορηγείται στην ηλικία των 15-18 μηνών και μια τελευταία δόση στην ηλικία των 4-6 ετών.
- Έφηβοι και Ενήλικες: Συνιστάται η ανανέωση του εμβολίου (Tdap) κάθε 10 χρόνια, ειδικά για εκείνους που εργάζονται με παιδιά ή περιβάλλονται από αυτά.
Γιατί χρειάζονται επαναλαμβανόμενες δόσεις;
Ο κοκκύτης δεν είναι μια ασθένεια που μπορεί να καταπολεμηθεί με μια μόνο δόση εμβολίου. Η ανοσία από το εμβόλιο μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την ανανέωση. Οι επαναλαμβανόμενες δόσεις βοηθούν στη διατήρηση υψηλού επιπέδου ανοσίας στον πληθυσμό, αποτρέποντας την εξάπλωση της νόσου.
Σύντομες οδηγίες
Αν αναρρώνεις στο σπίτι, μπορεί να σε βοηθήσει να ξεκουραστείς, να πίνεις πολλά υγρά, να καθαρίζεις τη βλέννα από το στόμα σου, να πάρεις παυσίπονα όπως παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη για τον πυρετό.
Απόφυγε τη χρήση αντιβηχικών φαρμάκων, καθώς δεν είναι κατάλληλα για μικρά παιδιά και είναι απίθανο να βοηθήσουν σημαντικά.
Links
https://medlineplus.gov/whoopingcough.html
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/whooping-cough
https://eody.gov.gr/disease/kokkytis/
https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/infections-and-poisoning/whooping-cough/
https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/pertussis/learn-about-pertussis
Συχνές Ερωτήσεις για τον Κοκκύτη
• Τι είναι ο κοκκύτης;
Είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που προκαλεί σοβαρό βήχα, γνωστή και ως "παιδικός βήχας".
• Πώς μεταδίδεται ο κοκκύτης;
Μέσω σταγονιδίων από βήχα ή φτάρνισμα.
• Πώς προλαμβάνεται ο κοκκύτης;
Με εμβολιασμό και αποφυγή επαφής με ασθενείς.
