Εισαγωγή
Τα τελευταία χρόνια, η κατανάλωση πορνογραφικού περιεχομένου έχει υποστεί δραστικές αλλαγές, όχι μόνο ως προς τη θεματολογία αλλά και ως προς τη μορφή. Η τάση για σύντομα, γρήγορα βίντεο τύπου «reels» έχει πλέον διεισδύσει και στον χώρο της πορνογραφίας.
Σε αρκετές πλατφόρμες, οι χρήστες μπορούν να παρακολουθήσουν αποσπάσματα διάρκειας 30–90 δευτερολέπτων που εστιάζουν αποκλειστικά στη σεξουαλική πράξη ή σε οποιαδήποτε άλλη σεξουαλικού περιεχομένου διαδικασία, ανάλογα με την επιλογή τους. Χωρίς εισαγωγή, σενάριο, ιστορία ή πλαίσιο.
Η τάση των σύντομων βίντεο («reels»)
Αυτό το μοντέλο συνάδει με την ευρύτερη κουλτούρα της ταχύτητας που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Από τότε που τα βίντεο σε πλατφόρμες έχουν μονοπωλήσει σχεδόν το ενδιαφέρον της συντριπτικής πλειονότητας του πληθυσμού, η ανθρώπινη συγκέντρωση φαίνεται πλέον να αφορά πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτη της Microsoft, το μέσο attention span (δηλαδή ο χρόνος που ένας άνθρωπος μπορεί να διατηρήσει την προσοχή του σε ένα ερέθισμα) έχει μειωθεί από 12 δευτερόλεπτα το 2000, σε περίπου 8 δευτερόλεπτα σήμερα. Λιγότερο και από εκείνο ενός χρυσόψαρου, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Η κουλτούρα της ταχύτητας και το μειωμένο attention span
Το «γρήγορο πορνό» ανταποκρίνεται ακριβώς σε αυτή την ψυχολογική συνθήκη: προσφέρει άμεση διέγερση, χωρίς αναμονή. Οι χρήστες δεν χρειάζεται να επενδύσουν χρόνο, δεν παρακολουθούν ερωτική αλληλεπίδραση ή συναισθηματικό χτίσιμο. Απλώς βλέπουν τη σεξουαλική πράξη στην απομονωμένη της μορφή. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εμπειρία της σεξουαλικότητας, αλλά και στη φαντασία.
Επιπτώσεις της άμεσης διέγερσης
Η γρήγορη κατανάλωση ερωτικού υλικού ενισχύει την άμεση επιβράβευση, δηλαδή την ανάγκη για άμεση ευχαρίστηση χωρίς προσμονή ή διαδικασία, αποδυναμώνει την ανάγκη για σεξουαλική προετοιμασία και ρίχνει τη σημασία των ερωτικών φαντασιώσεων, που συνήθως προϋποθέτουν χρόνο, προσμονή και, στην πραγματοποίησή τους, ψυχική και συναισθηματική εμπλοκή.
Επίσης, αυξάνει την ανάγκη για συνεχή εναλλαγή ερεθισμάτων και μειώνει την ικανότητα συγκέντρωσης συνολικά, αφού οι χρήστες συχνά κάνουν «σκρολ» όπως σε μια αρχική σελίδα κοινωνικού δικτύου, χωρίς να εστιάζουν ουσιαστικά σε τίποτα.
Προειδοποιήσεις των ειδικών
Οι ειδικοί προειδοποιούν πως η επανάληψη αυτής της μορφής διέγερσης ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλική ζωή στην πραγματικότητα. Η διέγερση και η κορύφωση σε λίγα δευτερόλεπτα μπορεί να κάνει δυσκολότερη την ερωτική επαφή με σύντροφο, όπου απαιτείται συντονισμός, συναισθηματική συμμετοχή και χρόνος.
Επίσης, αυτή η μορφή ωμού, γρήγορου πορνογραφικού υλικού ενδέχεται να ενισχύσει την αντικειμενοποίηση του σώματος, αφού αποκόπτει τη σεξουαλική πράξη από τη συνολική ανθρώπινη εμπειρία.
Υποστηρικτικές απόψεις
Από την άλλη, οι υποστηρικτές αυτής της νέας μορφής πορνογραφίας επισημαίνουν ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες των χρηστών που έχουν περιορισμένο χρόνο ή προτιμούν να καταναλώνουν ερεθίσματα με γρήγορο ρυθμό. Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε ποικιλία ερεθισμάτων, κάτι που για κάποιους μπορεί να είναι χρήσιμο για την ερωτική εξερεύνηση και αναγνώριση προτιμήσεων.
Συμπεράσματα
Το ερώτημα, όμως, δεν είναι απλώς τεχνολογικό ή αισθητικό. Είναι πολιτισμικό, σεξουαλικό, ψυχολογικό: Σε ποιο σημείο η ανάγκη για ταχύτητα αλλοιώνει τη φύση της επιθυμίας, της διέγερσης, της σεξουαλικότητας στο σύνολό της; Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την ερωτική φαντασία ζωντανή όχι απλώς σε μια σεξουαλική συναναστροφή, αλλά πόσο μάλλον σε μια συντροφική σχέση, σε μια εποχή που όλα λειτουργούν μέσω γρήγορων εναλλαγών;
Η ερωτική εμπειρία παραμένει δυναμική και πολυπαραγοντική. Όπως κάθε εργαλείο, έτσι και το πορνογραφικό περιεχόμενο κάθε είδους απαιτεί επίγνωση και κριτική χρήση. Η πρόκληση σήμερα δεν είναι να απαντήσουμε σχετικά με την πορνογραφική αλήθεια, αλλά να προσπαθήσουμε να παραμείνουμε άνθρωποι που συνδέονται με ανθρώπους: να παραμείνουμε σε επαφή με το σώμα, τη φαντασία και τον συναισθηματικό μας κόσμο.
Δρ. Θάνος Ασκητής:
ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ - ΣΕΞΟΛΟΓΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ EUC
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΨΥΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας
Τηλ. επικοινωνίας: 210 779 79 79
https://askitis.gr/
