Εισαγωγή
Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που καταπολεμούν τις βακτηριακές λοιμώξεις σε ανθρώπους και ζώα. Δρουν σκοτώνοντας τα βακτήρια ή δυσκολεύοντας την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων. Τα αντιβιοτικά μπορούν να ληφθούν με διαφορετικούς τρόπους:
- Από το στόμα: Χάπια, κάψουλες ή υγρά.
- Τοπικά: Κρέμα, σπρέι ή αλοιφή που βάζουμε στο δέρμα μας. Θα μπορούσε επίσης να είναι οφθαλμική αλοιφή, οφθαλμικές σταγόνες ή ωτικές σταγόνες.
- Μέσω ένεσης ή ενδοφλεβίως (IV): Αυτό συνήθως ισχύει για πιο σοβαρές λοιμώξεις.
7 βασικά γεγονότα που πρέπει να γνωρίζετε για τα αντιβιοτικά
- Τα αντιβιοτικά μπορούν να σώσουν ζωές.
- Τα αντιβιοτικά δεν είναι πάντα η “απάντηση”.
- Τα αντιβιοτικά δρουν μόνο κατά των βακτηρίων, αλλά δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζονται όλες οι βακτηριακές λοιμώξεις με αντιβιοτικά.
- Τα αντιβιοτικά δεν λειτουργούν σε ιογενείς λοιμώξεις.
- Δεν πρέπει να μοιράζεστε τα αντιβιοτικά σας με άλλους.
- Δεν πρέπει να τα φυλάτε για αργότερα. Η λήψη λάθος φαρμάκου για μια μελλοντική ασθένεια μπορεί να καθυστερήσει τη σωστή θεραπεία και να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες.
- Δεν πρέπει να λαμβάνετε αντιβιοτικά που έχουν συνταγογραφηθεί για κάποιον άλλο. Αυτό μπορεί να καθυστερήσει την καλύτερη θεραπεία για εσάς, να σας κάνει ακόμη πιο άρρωστους ή να προκαλέσει παρενέργειες.
Δεν πρέπει να παίρνετε αντιβιοτικά για:
Οι “χρυσοί” κανόνες των αντιβιοτικών
- Πάρτε αντιβιοτικά ΜΟΝΟ όταν τα χρειάζεστε.
- Πάρτε τα αντιβιοτικά ακριβώς όπως σας έχει συνταγογραφηθεί.
- Συζητήστε με έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με τις παρενέργειες των αντιβιοτικών, που ίσως λαμβάνετε.
Μύθοι και αλήθειες για τα αντιβιοτικά
Μύθος 1: Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά κατά όλων των λοιμώξεων
Αλήθεια: Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά μόνο κατά βακτηριακών λοιμώξεων και όχι κατά ιογενών λοιμώξεων, όπως η γρίπη ή το κοινό κρυολόγημα. Η λανθασμένη χρήση αντιβιοτικών για ιογενείς λοιμώξεις μπορεί να οδηγήσει σε αντοχή στα αντιβιοτικά.
Μύθος 2: Μπορείτε να σταματήσετε τη λήψη αντιβιοτικών όταν νιώσετε καλύτερα
Αλήθεια: Είναι σημαντικό να ολοκληρώσετε την πλήρη πορεία των αντιβιοτικών που σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός, ακόμα και αν νιώθετε καλύτερα πριν την ολοκλήρωση της αγωγής σας. Η πρόωρη διακοπή μπορεί να επιτρέψει στα βακτήρια να επιβιώσουν και να αναπτύξουν αντοχή.
Επίσης, εάν δεν πάρετε ένα αντιβιοτικό όπως σας έχει συνταγογραφηθεί, μπορεί να χρειαστεί να ξεκινήσετε ξανά τη θεραπεία αργότερα.
Μύθος 3: Τα αντιβιοτικά είναι ασφαλή και χωρίς παρενέργειες
Αλήθεια: Εάν ένας επαγγελματίας υγείας αποφασίσει ότι χρειάζεστε αντιβιοτικά, τα οφέλη συνήθως υπερτερούν των κινδύνων των παρενεργειών και της αντοχής στα αντιμικροβιακά. Οι συχνές παρενέργειες των αντιβιοτικών κυμαίνονται από μικρά έως πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας και μπορεί να περιλαμβάνουν:
Πιο σοβαρές παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Λοίμωξη από C. diff (κλωστηρίδιο το δύσκολο), η οποία προκαλεί διάρροια που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή βλάβη του παχέος εντέρου ή και θανάτους.
- Σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή αλλεργικές αντιδράσεις
- Λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιμικροβιακά
Μύθος 4: Όλα τα αντιβιοτικά είναι ίδια
Αλήθεια: Τα αντιβιοτικά συνήθως ομαδοποιούνται με βάση τον τρόπο δράσης τους. Κάθε τύπος αντιβιοτικού δρα μόνο κατά ορισμένων τύπων βακτηρίων ή παρασίτων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούνται διαφορετικά αντιβιοτικά για τη θεραπεία διαφορετικών τύπων λοιμώξεων.
Μύθος 5: Η χρήση αντιβιοτικών μπορεί να σκοτώσει όλα τα βακτήρια
Αλήθεια: Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ή την πρόληψη ορισμένων τύπων βακτηριακών λοιμώξεων. Δρουν σκοτώνοντας τα βακτήρια ή εμποδίζοντας την εξάπλωσή τους. Αλλά δεν λειτουργούν για όλα. Πολλές ήπιες βακτηριακές λοιμώξεις βελτιώνονται από μόνες τους χωρίς τη χρήση αντιβιοτικών.
Μύθος 6: Μπορείτε να πάρετε αντιβιοτικά χωρίς συνταγή
Αλήθεια: Παρόλο που τα αντιβιοτικά είναι απαραίτητα φάρμακα για τη θεραπεία βακτηριακών ασθενειών, η κακή χρήση τους μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Η χρήση αντιβιοτικών χωρίς ιατρική καθοδήγηση μπορεί όχι μόνο να οδηγήσει σε λανθασμένη δοσολογία φαρμάκων και σε κινδύνους για την υγεία σας, αλλά και στην εξάπλωση ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων.
Links
https://medlineplus.gov/antibiotics.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535443/
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/consumer-health/in-depth/antibiotics/art-20045720
https://www.cdc.gov/antibiotic-use/about/index.html
https://patient.info/infections/antibiotics-leaflet
Συχνές Ερωτήσεις για τα Αντιβιοτικά
• Πότε χρειάζεται να πάρω αντιβιοτικά;
Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά μόνο κατά των βακτηριακών λοιμώξεων (π.χ. ουρολοίμωξη, πνευμονία, στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα). Δεν έχουν αποτέλεσμα σε ιογενείς λοιμώξεις όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη. Η λήψη τους πρέπει να γίνεται μόνο με ιατρική συνταγή.
• Μπορώ να σταματήσω τα αντιβιοτικά μόλις νιώσω καλύτερα;
Όχι. Είναι σημαντικό να ολοκληρώνεται ολόκληρη η διάρκεια της θεραπείας, ακόμη κι αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν. Η πρόωρη διακοπή μπορεί να οδηγήσει σε ανθεκτικότητα των βακτηρίων, καθιστώντας τα αντιβιοτικά λιγότερο αποτελεσματικά στο μέλλον.
• Ποιες είναι οι παρενέργειες των αντιβιοτικών;
Οι συχνότερες είναι διάρροια, ναυτία, στομαχόπονος και αλλεργικές αντιδράσεις. Μπορεί επίσης να επηρεάσουν τη φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου, οδηγώντας σε μυκητιάσεις ή δυσβίωση. Πάντα να ενημερώνετε τον γιατρό σας για τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες.
