Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, με στόχο να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία γύρω από ζητήματα ψυχικής ισορροπίας, συναισθηματικής φροντίδας και στίγματος. Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική και επηρεάζει το πώς σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και λειτουργούμε στην καθημερινότητά μας.
Το φετινό μήνυμα εστιάζει στην πρόσβαση όλων σε ποιοτική ψυχολογική υποστήριξη, χωρίς φόβο ή ντροπή. Γιατί το να ζητήσεις βοήθεια δεν είναι αδυναμία, είναι πράξη δύναμης.
Παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία
Οι παράγοντες που καθορίζουν την ψυχική μας κατάσταση χωρίζονται σε βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς, και όλοι τους αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Η ψυχική υγεία είναι αποτέλεσμα μιας λεπτής ισορροπίας ανάμεσα στο σώμα, το μυαλό και το περιβάλλον μας. Δεν επηρεάζεται μόνο από ένα γεγονός ή μία εμπειρία, αλλά από το πώς αντιλαμβανόμαστε και διαχειριζόμαστε τα ερεθίσματα της καθημερινότητας.
Οι βιολογικοί παράγοντες σχετίζονται με τη λειτουργία του οργανισμού και τη χημεία του εγκεφάλου.
-
Γενετική προδιάθεση ή οικογενειακό ιστορικό ψυχικών διαταραχών.
-
Ορμονικές αλλαγές ή διαταραχές ύπνου.
-
Κακή διατροφή και έλλειψη βιταμινών.
-
Χρόνια κόπωση ή καθιστικός τρόπος ζωής.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την προσωπικότητα, τα βιώματα και τον τρόπο σκέψης μας.
-
Τραυματικές εμπειρίες ή παρατεταμένο στρες.
-
Χαμηλή αυτοεκτίμηση και υπερβολική αυτοκριτική.
-
Δυσκολία στη διαχείριση συναισθημάτων ή συγκρούσεων.
-
Αρνητικά μοτίβα σκέψης που ενισχύουν την ανασφάλεια.
Στους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, το σύγχρονο περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο:
-
Εργασιακή πίεση, οικονομική αβεβαιότητα και κοινωνικές ανισότητες.
-
Έλλειψη υποστηρικτικού δικτύου και συναισθηματικής ασφάλειας.
-
Υπερέκθεση στα social media, που συχνά οδηγεί σε σύγκριση και αίσθημα ανεπάρκειας.
-
Μοναξιά και κοινωνική απομόνωση.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνδυαστικά διαμορφώνουν την ψυχική μας ανθεκτικότητα — δηλαδή τη δύναμη να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες χωρίς να καταρρέουμε. Η επίγνωση και η αναγνώριση των επιρροών αυτών είναι το πρώτο βήμα για να φροντίσουμε ουσιαστικά τον εαυτό μας και να αναζητήσουμε ισορροπία, υποστήριξη και αυτοφροντίδα.
Άγχος και ψυχική υγεία
Το άγχος είναι φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού, αλλά όταν γίνεται χρόνιο, επηρεάζει αρνητικά τον ύπνο, την ενέργεια και την ποιότητα ζωής. Η καλή ψυχική υγεία δεν σημαίνει απουσία άγχους, αλλά ικανότητα διαχείρισής του.
Μερικές απλές πρακτικές που βοηθούν:
-
Αναπνοές και τεχνικές mindfulness.
-
Οργάνωση χρόνου και ρεαλιστικοί στόχοι.
-
Περιορισμός υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης και οθονών.
-
Αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας όταν χρειάζεται.
Η αποδοχή των συναισθημάτων και η ειλικρινής επικοινωνία με τους γύρω μας αποτελούν βασικά βήματα για την αποφόρτιση.
Ψυχική υγεία: Συμβουλές για ισορροπία και ευεξία
Η φροντίδα της ψυχικής υγείας είναι μια συνεχής διαδικασία αυτογνωσίας και φροντίδας.
Μερικές συμβουλές:
-
Ενσωμάτωσε κίνηση στην καθημερινότητά σου – ακόμη και ένας περίπατος βοηθά.
-
Επένδυσε σε ποιοτικό ύπνο και σωστή διατροφή.
-
Κράτα ισορροπία εργασίας – προσωπικής ζωής.
-
Απόφυγε την αρνητική αυτοκριτική και εξάσκησε την ευγνωμοσύνη.
-
Ενίσχυσε την κοινωνική σύνδεση – η επικοινωνία μειώνει τη μοναξιά.
Η ψυχική ευεξία χτίζεται με μικρές, καθημερινές συνήθειες που υποστηρίζουν τη συναισθηματική σταθερότητα.
Η σημασία της πρόληψης και της στήριξης
Η πρόληψη ξεκινά από την εκπαίδευση, την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη. Όσο περισσότερο μιλάμε για την ψυχική υγεία, τόσο πιο εύκολα σπάει το στίγμα.
Η στήριξη από ειδικούς ψυχικής υγείας, αλλά και από το οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον, μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Μην υποτιμάς ποτέ τη δύναμη μιας κουβέντας. Ένα τηλεφώνημα, μια αγκαλιά, μια απλή φράση “είμαι εδώ για σένα”, μπορεί να αλλάξει μια μέρα, ίσως και μια ζωή.
Πηγές
https://www.who.int/campaigns/world-mental-health-day
https://www.mentalhealth.org.uk/
https://www.health.harvard.edu/
