• Τι είναι η ιλαρά;

Είναι μια ιογενής νόσος. Μεταδίδεται γρήγορα σε άτομα κάθε ηλικίας και μπορεί να εξαπλωθεί ευρέως. Είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να επιφέρει επιπλοκές, ή και θάνατο.

• Συμπτώματα της ιλαράς:

Τα συμπτώματα της ιλαράς εμφανίζονται συνήθως 10-12 ημέρες μετά τη μόλυνση:

• τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κρυολόγημα με καταρροή, βήχα και ήπιο πυρετό
• τα μάτια κοκκινίζουν και αποκτούν μεγαλύτερη ευαισθησία στο φως
• από την τρίτη έως και την έβδομη ημέρα, ο πυρετός μπορεί να φθάσει τους 41⁰C
• ερυθρό εξάνθημα που διαρκεί τέσσερις έως επτά ημέρες, εμφανίζεται πρώτα στο πρόσωπο, στη συνέχεια δε εξαπλώνεται σε όλο το σώμα
• λευκές, μικροσκοπικές κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν στα ούλα και στο εσωτερικό μέρος του μάγουλου.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

• Οι επιπλοκές της ιλαράς:

Ένα 30% των παιδιών και των ενηλίκων που θα προσβληθούν από το ιό της ιλαράς, είναι πιθανό να εμφανίσουν επιπλοκές, όπως ωτίτιδα και διάρροια. Μία σοβαρή επιπλοκή της νόσου που σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να αποβεί θανατηφόρος είναι η πνευμονία, η οποία είναι και η συχνότερη αιτία θανάτου σχετιζόμενη με την ιλαρά. Το ποσοστό θνησιμότητας της ιλαράς είναι 1-3 άτομα στα 1000 κρούσματα και είναι υψηλότερο στα παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών ή στα ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Περίπου 1 στους 1.000 ασθενείς με ιλαρά μπορεί να εμφανίσει φλεγμονή του εγκεφαλικού ιστού (εγκεφαλίτιδα), πάθηση που προκαλεί μόνιμη νευρολογική αναπηρία σε περίπου μία στις τέσσερις περιπτώσεις(25%). Σπανίως η εμμένουσα ιογενής λοίμωξη ιλαράς μπορεί να προκαλέσει υποοξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE), μια νόσο που προκαλεί σταδιακή εκφύλιση των νεύρων και του εγκεφαλικού ιστού.  Αυτό είναι πιθανότερο να εμφανιστεί σε παιδιά που έχουν νοσήσει από ιλαρά σε μικρή ηλικία. Συνήθως, η SSPE εκδηλώνεται μετά από αρκετά χρόνια σε άτομα που έχουν νοσήσει από ιλαρά, κατά μέσο όρο δε, 7- 10 χρόνια μετά την αρχική λοίμωξη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλαγές στην προσωπικότητα, σταδιακή ψυχική επιδείνωση, μυϊκούς σπασμούς και άλλα νευρομυϊκής φύσεως συμπτώματα. Δεν υπάρχει θεραπεία για την SSPE η οποία είναι πάντοτε θανατηφόρος.

• Πώς μεταδίδεται η ιλαρά;

Η ιλαρά μεταδίδεται μέσω του αέρα με την εισπνοή των σταγονιδίων που προέρχονται από ένα μολυσμένο άτομο, κατά το βήξιμο ή το φτέρνισμα. Τα σταγονίδια που φέρουν τον ιό μπορεί να παραμείνουν στον αέρα για αρκετές ώρες. Ο ιός μεταδίδεται ακόμη μέσω μολυσμένων επιφανειών για έως και δύο ώρες. Το άτομο που έχει προσβληθεί, μπορεί να μεταδώσει τον ιό ακόμη και πριν από την εμφάνιση εξανθήματος (συνήθως μετά από 4 ημέρες) και μέχρι περίπου 4 ημέρες, αφότου εκδηλωθεί το εν λόγω εξάνθημα.Η ιλαρά εξαπλώνεται εύκολα στα μη εμβολιασμένα άτομα. Εκτιμάται ότι ένας μόνο ασθενής με τον ιό της ιλαράς, μπορεί να μολύνει 12 έως 18 ανεμβολίαστα άτομα.

• Ποιοί κινδυνεύουν από την ιλαρά;

Κάθε άτομο που δεν είναι εμβολιασμένο, ή που δεν έχει ήδη νοσήσει από ιλαρά διατρέχει κίνδυνο μολύνσεως, σε οποιαδήποτε ηλικία.

• Μπορεί να προληφθεί η ασθένεια;

Η μόνη υφιστάμενη προστασία κατά της ιλαράς, είναι ο εμβολιασμός. Το εμβόλιο κατά της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς (MMR) είναι ένα συνδυασμένο εμβόλιο το οποίο προστατεύει από την ιλαρά, την παρωτίτιδα και την ερυθρά. Είναι ασφαλές και αποτελεσματικό και έχει ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες. Έχουν αναφερθεί εν τούτοις ήπιες αντιδράσεις όπως πυρετός, ερυθρότητα ή οίδημα στο σημείο της ένεσης. Ορισμένα από τα άτομα που εμβολιάζονται ενδέχεται να εμφανίσουν ήπιο, μη μεταδοτικό εξάνθημα παρόμοιο με εκείνο της ιλαράς, συνήθως 7 έως 14 ημέρες μετά τον εμβολιασμό, το οποίο όμως υποχωρεί εντός 1-3 ημερών. Απαιτούνται δύο δόσεις του εμβολίου για να εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή προστασία. Στις ευρωπαϊκές χώρες, η πρώτη δόση χορηγείται σε ηλικία 10 έως 18 μηνών. Η δεύτερη δόση μπορεί να χορηγηθεί έναν ή περισσότερους μήνες μετά την πρώτη δόση, σύμφωνα με το εκάστοτε εθνικό χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών. Σε περίπτωση επιδημικής έξαρσης, το εμβόλιο MMR μπορεί να χορηγηθεί και σε παιδιά μικρότερης ηλικίας. Τα βρέφη ηλικίας έξι έως εννέα μηνών που βρίσκονται ή θα ταξιδέψουν σε περιοχές όπου ο κίνδυνος μόλυνσης από ιλαρά είναι μεγάλος, θα πρέπει να λάβουν συμπληρωματική δόση του εμβολίου. Αυτή η συμπληρωματική δόση πριν από την ηλικία των εννέα μηνών χορηγείται επιπλέον των δύο δόσεων που περιλαμβάνονται στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού, προκειμένου να εξασφαλιστεί πλήρης προστασία.

• Θεραπεύεται η ιλαρά;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την ιλαρά. Οι περισσότεροι ασθενείς θεραπεύονται με υποστηρικτική θεραπεία, όπως ενυδάτωση και αντιπυρετικά φάρμακα. Λαμβάνονται δε διάφορα μέτρα για να αποφευχθεί η περαιτέρω εξάπλωση της ιλαράς, όπως καραντίνα από το σχολείο, ή τη δουλειά, τόσο για τον ασθενή όσο και για τα άτομα με αβέβαιο ιστορικό εμβολιασμού που βρίσκονται σε επαφή μαζί του. Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά κατά της ιλαράς, διότι η ιλαρά προκαλείται από ιό. Ωστόσο, τα αντιβιοτικά χορηγούνται συχνά για την αντιμετώπιση των επιπλοκών που μπορεί να εμφανιστούν λόγω της ιλαράς και είναι βακτηριακές λοιμώξεις, όπως είναι η πνευμονία και η ωτίτιδα.