Οι πυρκαγιές αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. O καπνός που παράγεται κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς περιέχει επικίνδυνες ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ιδίως σε ευπαθείς ομάδες όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις.
-
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του καπνού από πυρκαγιές για τις ευπαθείς ομάδες;
Ο καπνός από πυρκαγιές περιέχει τοξικές ουσίες όπως το μονοξείδιο του άνθρακα, το φορμαλδεΰδη και τα μικροσωματίδια PM2.5 που μπορούν να προκαλέσουν αναπνευστικά προβλήματα, ερεθισμούς των ματιών και ακόμη και καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι ευπαθείς ομάδες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να επηρεαστούν από αυτούς τους κινδύνους λόγω της αδυναμίας τους να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις στην υγεία τους.
-
Τρόποι αντιμετώπισης του καπνού από πυρκαγιές για ευπαθείς ομάδες, γενικά:
- Παραμονή σε κλειστούς χώρους:Σε περίπτωση πυρκαγιάς και καπνού, είναι σημαντικό να παραμείνουν οι ευπαθείς ομάδες σε κλειστούς χώρους, με καλό αερισμό.
- Χρήση μάσκας προστασίας:Η χρήση μάσκας προστασίας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της εισπνοής επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στον καπνό.
- Ενυδάτωση:Η ενυδάτωση είναι σημαντική για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του καπνού στην υγεία, καθώς μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση των τοξινών από το σώμα.
- Ακολουθία των οδηγιών υγείας:Είναι σημαντικό να ακολουθούν οι ευπαθείς ομάδες τις οδηγίες υγείας που δίνονται από τις αρχές υγείας και τις αρχές προστασίας του πολίτη σε περίπτωση καπνού από πυρκαγιές.
- Όταν υπάρχουν πυρκαγιές κοντά σου, ο καπνός μπορεί να φτάσει στην περιοχή σου ακόμα κι αν δεν τον μυρίζεις.
- Ο καπνός της πυρκαγιάς είναι ένα επικίνδυνο μείγμα αερίων και λεπτών σωματιδίων από την καύση δέντρων και φυτών, κτηρίων και άλλων υλικών.
- Ο καπνός της πυρκαγιάς μπορεί να αρρωστήσει οποιονδήποτε, αλλά άτομα με άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή καρδιακή νόσο, καθώς και παιδιά, έγκυες γυναίκες και άλλα ιδιαίτερα προβλήματα υγείας διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο.
-
Η εισπνοή του καπνού μπορεί να σε επηρεάσει αμέσως, προκαλώντας πολλά συμπτώματα, όπως:
- Βήχα
- Ξηρό λαιμό ή πονόλαιμο
- Καταρροή
- Ερεθισμένα ιγμόρεια
- Πρόβλημα στην αναπνοή ή και συριγμό
- Κρίσεις άσθματος
Η εισπνοή του καπνού μπορεί επίσης να προκαλέσει άλλα συμπτώματα εκτός εκείνα που σχετίζονται με το αναπνευστικό, σαν και αυτά που ακολουθούν και είναι:
- Πονοκέφαλος
- Κούραση , εξασθένηση
- Πόνος στο στήθος
- Γρήγορος καρδιακός παλμός
- Μάτια που τσούζουν
-
Ο καπνός, η ατμοσφαιρική ρύπανση και το δέρμα μας
Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο, πλέον εκτεταμένο όργανό μας και είναι διαπερατό, πράγμα που σημαίνει ότι ορισμένες περιβαλλοντικές εκθέσεις μπορούν κυριολεκτικά να περάσουν από το δέρμα μας. Είναι λογικό να σκεφτούμε τρόπους για να το προστατεύσουμε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου διάχυτης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως είναι η πυρκαγιά. Ο καπνός και η ρύπανση εισέρχονται κυρίως στο αίμα μας μέσω των πνευμόνων. Ωστόσο, είναι πιθανό να μας επηρεάζει και μέσω της επαφής με το δέρμα.
Οπότε, αν ζεις σε περιοχή με κακή ποιότητα αέρα, ιδίως λόγω πυργαγιάς, είναι καλό να κάνεις καθημερινά ντους με απαλό σαπούνι και να πλένεις τα ρούχα εάν έχεις βρεθεί σε εξωτερικό χώρο.
-
Πώς επηρεάζει ο καπνός την υγεία μας, γενικά;
Γνωρίζουμε ήδη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και να βλάψει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας. Η ατμοσφαιρική ρύπανση περιέχει τόσο στερεά σωματίδια όσο και σωματίδια αερίου. Ο καπνός της πυρκαγιάς περιλαμβάνει μικρά σωματίδια (σωματίδια ή PM < 2,5 microns) που απορροφώνται εύκολα στους πνεύμονες, οδηγώντας σε οξειδωτικό στρες και φλεγμονή, ειδικά για όσους έχουν ήδη αναπνευστικά προβλήματα. Η πρώτη μας γραμμή ανοσοποιητικής άμυνας στους πνεύμονες έναντι εισπνεόμενων σωματιδίων και μικροβίων του ανοσοποιητικού μας συστήματος περιλαμβάνει κυψελιδικά μακροφάγα, κύτταρα που καταπίνουν τόσο μικρά σωματίδια όσο και μικρόβια και όταν υπερφορτώνονται με τοξικά σωματίδια από τη μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, δεν είναι τόσο αποτελεσματικό στην πρόληψη της μόλυνσης και μπορεί ακόμη και να προάγει την ευαισθησία στον COVID-19.
Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη των δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία από τον καπνό της πυρκαγιάς είναι να μειώσεις την έκθεση σε αυτήν μένοντας σε εσωτερικούς χώρους με κλειστά παράθυρα και δημιουργώντας έναν καθαρότερο ατμοσφαιρικό χώρο μέσω της χρήσης αυξημένου αερισμού και φιλτραρίσματος. Εάν πρέπει να βγεις έξω, απόφυγε την άσκηση και φόρεσε ειδική προστατευτική μάσκα, (μάσκα N95 ή KN95), ή ακόμα και αναπνευστική συσκευή.
-
Κράτησε τον καπνό έξω από τον χώρο σου
- Διάλεξε ένα δωμάτιο που μπορείς να προστατεύσεις από τον εξωτερικό αέρα
- Ρύθμισε ένα φορητό φίλτρο αέρα για να διατηρείται ο αέρας σε αυτό το δωμάτιο καθαρός ακόμα και όταν έχει καπνό στο υπόλοιπο κτήριο και σε εξωτερικούς χώρους.
- Όσο το δυνατόν περισσότερο, απόφυγε να κάψεις οτιδήποτε σε εσωτερικούς χώρους, όπως κεριά, αέριο, προπάνιο, θυμίαμα ή ξύλο. Μπορείς επίσης να διατηρήσεις την ποιότητα του εσωτερικού αέρα ασφαλή με το να μην καπνίζεις, να χρησιμοποιείς ηλεκτρική κουζίνα για να μαγειρέψεις ή να σκουπίζεις με ηλεκτρική σκούπα.
- Εάν διαθέτεις κεντρικό σύστημα κλιματισμού, χρησιμοποίησε φίλτρα υψηλής απόδοσης με την ένδειξη "HEPA" ή MERV 13, ή και υψηλότερη, για να καθαρίσεις τον αέρα. Εάν το σύστημά σου έχει εισαγωγή φρέσκου αέρα, ρύθμισέ το σε λειτουργία ανακυκλοφορίας ή κλείσε τον εξωτερικό αποσβεστήρα εισαγωγής.
- Δώστε προσοχή σε κάποια συμπτώματα.
- Δώσε προσοχή σε τυχόν συμπτώματα υγείας εάν έχεις άσθμα, ΧΑΠ, καρδιακή νόσο, διαβήτη ή είσαι έγκυος.
- Λάβε ιατρική βοήθεια εάν τη χρειάζεσαι.
-
Πώς να φροντίσεις τον εαυτό σου στο σπίτι
- Ξεκουράσου πολύ και κοιμήσου. Μπορεί να αισθάνεσαι αδυναμία και κούραση για λίγο, αλλά το επίπεδο ενέργειάς σου θα βελτιωθεί με τον καιρό. Στήριζε το κεφάλι σου σε μαξιλάρια για να σε βοηθήσουν να αναπνέεις και να απαλύνεις τον όποιο βήχα.
- Πάρε σιρόπι ή καραμέλες για τον βήχα και για να καταπραΰνεις έναν ξηρό λαιμό ή τον πονόλαιμο.
- Πάρε ειδικά φάρμακα για τον βήχα εάν σου τα υποδείξει ο γιατρός σου.
- Μην καπνίζεις και μην αφήνεις άλλους να καπνίζουν γύρω σου. Εάν χρειάζεσαι βοήθεια για τη διακοπή του καπνίσματος,μίλησε με τον γιατρό σου σχετικά με τα προγράμματα και τα φάρμακα διακοπής του. Αυτό μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές σου να το κόψεις οριστικά.
- Απόφυγε πράγματα που μπορεί να ερεθίσουν τους πνεύμονές σου, όπως το κρύο ή ο ζεστός, υγρός αέρας.
- Εάν ο γιατρός σου συνταγογραφήσει αντιβιοτικά, πάρε τα σύμφωνα με τις οδηγίες του. Μην σταματήσεις να τα παίρνεις μόνο και μόνο επειδή αισθάνεσαι καλύτερα. Πρέπει να λάβεις την πλήρη σειρά αντιβιοτικών.
- Πάρε όλα τα φάρμακά σου ακριβώς όπως σου έχουν συνταγογραφηθεί.
- Εάν ο γιατρός σου συνταγογράφησε φάρμακα για να διευκολύνει την αναπνοή σου, όπως βρογχοδιασταλτικό ή εισπνεόμενο κορτικοστεροειδές, χρησιμοποίησέ το ακριβώς σύμφωνα με τις οδηγίες.
- Εάν σου χορηγήθηκε σπιρόμετρο για να μετρήσεις πόσο καλά λειτουργούν οι πνεύμονές σου, χρησιμοποίησέ το σύμφωνα με τις οδηγίες που σου δόθηκαν. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό σου στη γνωμάτευσή του αναφορικά με την πρόοδο της ανάρρωσής σου.
-
Προστάτεψε επίσης τα κατοικίδια και άλλα ζώα.
Τα κατοικίδια και άλλα ζώα μπορούν επίσης να επηρεαστούν από τον καπνό της δασικής πυρκαγιάς. Προστάτεψέ τα σύμφωνα με τις οδηγίες που θα σου δώσουν τοπικά καταφύγια ζώων και ειδικές ομάδες διάσωσης.
