Το σωματικό λίπος είναι απαραίτητο για την καλή υγεία και την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου η ποσότητα λίπους στο σώμα είναι πολύ αυξημένη ή πολύ χαμηλή και εκεί αρχίζουν τα προβλήματα…
Τα υψηλά επίπεδα σωματικού λίπους αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών χρόνιων παθήσεων υγείας όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία και άλλα. Αλλά και τα χαμηλά επίπεδα, αντίστοιχα, μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση προβλημάτων υγείας, καθώς επηρεάζονται η ρύθμιση της χοληστερόλης, η αποθήκευση και απελευθέρωση ενέργειας, η αποθήκευση βιταμινών και ο μεταβολισμός των αναπαραγωγικών ορμονών. Ποια είναι, λοιπόν, τα ιδανικά επίπεδα σωματικού λίπους και πότε αυτό επιδρά θετικά στην υγεία?
Λίγα λόγια για το σωματικό λίπος
Αποτελεί την κύρια πηγή ενέργειας του σώματος και αποθηκεύεται κυρίως στα λιποκύτταρα. Διαχωρίζεται στο απαραίτητο και το αποθηκευτικό λίπος. Το μεν απαραίτητο είναι αναγκαίο για τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου, του νευρικού ιστού και των κυτταρικών μεμβρανών. Στις γυναίκες, το απαραίτητο λίπος περιλαμβάνει και το ειδικό για το φύλο λίπος, που βρίσκεται στο στήθος, τα ισχία και τους μηρούς και χρησιμεύει για τις αναπαραγωγικές διαδικασίες. Το δε αποθηκευτικό διαχωρίζεται κυρίως στο υποδόριο, δηλαδή κάτω από την επιδερμίδα και το σπλαχνικό, δηλαδή στην κοιλιακή περιοχή. Η ποσότητα του αντικατοπτρίζει το πλεόνασμα ενέργειας του οργανισμού.
Ποσοστό σωματικού λίπους
Ο προσδιορισμός του σωματικού λίπους ενός ατόμου είναι απαραίτητος για την αξιολόγηση των κινδύνων για την υγεία. Το «ιδανικό» σωματικό λίπος αναφέρεται στο μέσο εύρος σωματικού λίπους των υγιών ενηλίκων και εξαρτάται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο και η φυσική δραστηριότητα. Το σωματικό λίπος στις γυναίκες είναι περισσότερο απ’ ότι στους άνδρες, καθώς απαιτείται για τις αναπαραγωγικές και ορμονικές λειτουργίες.
Ενδεικτικά, τα φυσιολογικά ποσοστιαία όρια λίπους για άνδρες και γυναίκες αναφέρονται στον ακόλουθο πίνακα:
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΟΡΙΑ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΛΙΠΟΥΣ ΓΙΑ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
|
Ηλικία
|
% Άντρες
|
% Γυναίκες
|
|
20-39
|
8%-19%
|
21%-32%
|
|
40-59
|
11%-21%
|
23%-33%
|
|
60-79
|
13%-24%
|
24%-35%
|
Πηγή: American Journal of Clinical Nutrition
Κατανομή σωματικού λίπους
Εκτός από το ποσοστό του σωματικού λίπους, και η κατανομή του μπορεί να επηρεάσει την γενικότερη υγεία. Οι βασικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή του λίπους στο σώμα είναι τα γονίδια, η ηλικία, το φύλο καθώς και τα επίπεδα ορισμένων ορμονών, όπως αυτά της τεστοστερόνης και των οιστρογόνων.
Η εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα και η αυξημένη κοιλιακή περίμετρος (σωματότυπος «μήλο») έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και άλλων παθήσεων. Αντίθετα, η εναπόθεση λίπους στους γοφούς και τους μηρούς (σωματότυπος «αχλάδι») συνδέεται με χαμηλό κίνδυνο για την υγεία. Αυξημένο κοιλιακό λίπος παρουσιάζουν συχνότερα οι άντρες και οι γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.
Σωματικό λίπος και υγεία
Τόσο το ποσοστό του σωματικού λίπους όσο και η κατανομή του στο σώμα μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την υγεία. Η επίτευξη φυσιολογικών ποσοστών σωματικού λίπους, αν και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, είναι εφικτή μέσω της ισορροπημένης διατροφής και της συστηματικής άσκησης. Το ίδιο μπορεί να ισχύσει και για την κατανομή του λίπους στο σώμα. Αν και ο σωματότυπος δεν αλλάζει, τα λιποκύτταρα μπορούν να συρρικνωθούν και έτσι να περιοριστεί η συσσώρευση λίπους σε περιοχές όπως η κοιλιά
Χρήσιμα tips
- Προτιμήστε την κατανάλωση «καλών» λιπαρών. Επιλέξτε να καταναλώσετε τροφές που είναι πλούσιες σε «καλά» ακόρεστα λιπαρά, όπως το ελαιόλαδο, οι ελιές, οι ξηροί καρποί και σπόροι και το αβοκάντο
- Αποκτήστε τον έλεγχο της ποσότητας φαγητού που καταναλώνετε. Οι υπερβολικές ποσότητες οδηγούν στην αύξηση της αποθήκευσης λίπους στο σώμα. Παλιά αλλά διαχρονική συμβουλή είναι η αργή και καλή μάσηση της τροφής.
- Περιορίστε στο ελάχιστο την πρόσληψη ζάχαρης, η οποία συν τοις άλλοις αυξάνει την αποθήκευση λίπους
- Εντάξτε την άσκηση στην καθημερινότητα σας. Μόλις 30 λεπτά ήπιας φυσικής δραστηριότητας την ημέρα μπορούν να κάνουν τη διαφορά
- Περιορίστε το άγχος. Σύμφωνα με μελέτες το αυξημένο στρες οδηγεί στο «μπλοκάρισμα» του μεταβολισμού και την αύξηση της αποθήκευσης λίπους
- Χρησιμοποιείστε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής που θα μπορούσε να βοηθήσει στην προσπάθεια. Το CLA της Doctor's Formulas αποτελεί ιδανική επιλογή για την καλύτερη διαχείριση του σωματικού λίπους. Η φόρμουλα Η φόρμουλα CLA PLUS 1250mg είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει καρδαμέλαιο, το οποίο ισοδυναμεί με 80% Συζευγμένο Λινολεϊκό Οξύ 1000mg.
Το καρδαμέλαιο συμβάλλει στην αναστολή του σχηματισμού του λιπώδους ιστού και στη διέγερση της μυικής ανάπτυξης.
Ελίνα Ασημακοπούλου, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
