Τι είναι το Popcorn Lung
Το “Popcorn Lung” είναι η κοινή ονομασία για μια σπάνια αλλά σοβαρή πνευμονική πάθηση που ονομάζεται αποφρακτική βρογχιολίτιδα (bronchiolitis obliterans). Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και ουλοποίηση στους μικρούς αεραγωγούς των πνευμόνων (βρογχιόλια), προκαλώντας περιορισμό της ροής του αέρα και δυσκολία στην αναπνοή.
Το όνομα προέρχεται από μια υπόθεση που καταγράφηκε σε εργοστάσιο παρασκευής ποπ κορν στις ΗΠΑ, όπου εργαζόμενοι ανέπτυξαν την ασθένεια έπειτα από μακροχρόνια εισπνοή μιας ουσίας που χάριζε στο ποπ κορν γεύση βουτύρου — του διακετύλιου.
Αυτό που καθιστά το Popcorn Lung ιδιαίτερα επικίνδυνο είναι η ύπουλη πρόοδός του. Δεν εκδηλώνεται άμεσα με έντονα συμπτώματα, γεγονός που οδηγεί σε καθυστέρηση της διάγνωσης. Στα αρχικά στάδια, μπορεί να παραβλεφθεί ως απλός βήχας ή ήπια δύσπνοια, κάτι που συχνά αποδίδεται σε άγχος, καιρικές συνθήκες ή απλή κόπωση.
Ωστόσο, καθώς η φλεγμονή στους αεραγωγούς επιδεινώνεται, οι βλάβες γίνονται μόνιμες. Η πάθηση επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής, καθώς η αναπνευστική ικανότητα περιορίζεται σημαντικά ακόμα και σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το περπάτημα ή η ομιλία.
Η σύνδεση με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα
Τα τελευταία χρόνια, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα (ή “vapes”) έχουν κερδίσει δημοτικότητα, ειδικά μεταξύ των νέων, παρουσιάζοντας τον εαυτό τους ως μια πιο “ασφαλή” εναλλακτική του καπνίσματος. Παρά τις διαφημιστικές δηλώσεις, έρευνες έχουν δείξει ότι πολλά υγρά ηλεκτρονικού τσιγάρου περιέχουν διακετύλιο ειδικά εκείνα με γεύσεις όπως βανίλια, καραμέλα, βούτυρο ή ποπ κορν.
Η εισπνοή του διακετύλιου σε μορφή ατμού είναι πολύ πιο επιβλαβής από την κατανάλωσή του μέσω τροφών, καθώς εισέρχεται απευθείας στους πνεύμονες και προκαλεί κυτταρική βλάβη.
Συμπτώματα και επιπτώσεις στην υγεία
Η βρογχιολίτιδα obliterans εκδηλώνεται με συμπτώματα που συχνά μοιάζουν με άσθμα ή ΧΑΠ, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει τη σωστή διάγνωση.
Τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Επίμονο, ξηρό βήχα
- Δύσπνοια, ακόμη και σε ήπια δραστηριότητα
- Συριγμό κατά την αναπνοή
- Αίσθημα κόπωσης ή δυσφορίας στο στήθος
- Μειωμένη αντοχή στην καθημερινότητα
Σε προχωρημένα στάδια, η πάθηση μπορεί να απαιτεί ακόμα και μεταμόσχευση πνεύμονα, καθώς η αναπνευστική λειτουργία επιδεινώνεται ανεπανόρθωτα.
Ποιες ουσίες ευθύνονται
Ο κύριος ένοχος είναι το διακετύλιο (diacetyl), μια ουσία που χρησιμοποιείται σε πολλά αρωματισμένα υγρά ηλεκτρονικού τσιγάρου. Δεν είναι όμως η μοναδική. Άλλες δυνητικά επιβλαβείς ουσίες περιλαμβάνουν:
- Ακετοΐνη (acetoin)
- Πεντανοδιόνη (2,3-pentanedione)
Οι χημικές αυτές ενώσεις, παρόμοιες με το διακετύλιο, έχουν επίσης συνδεθεί με βλάβες στους αεραγωγούς. Το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο όταν οι εταιρείες δεν αναγράφουν πλήρως τη σύνθεση των προϊόντων ή όταν τα υγρά αγοράζονται από μη αξιόπιστες πηγές.
Τι λένε οι ειδικοί και οι έρευνες
Έρευνα της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Harvard αποκάλυψε ότι περισσότερα από τα τρία τέταρτα των αρωματισμένων υγρών ηλεκτρονικού τσιγάρου που εξετάστηκαν περιείχαν διακετύλιο — ακόμα και όταν αυτό δεν αναφερόταν στις ετικέτες.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η συστηματική εισπνοή τέτοιων ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές βλάβες των πνευμόνων, ιδιαίτερα σε νεαρά άτομα που χρησιμοποιούν vapes καθημερινά.
Επιπλέον, το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) έχει καταγράψει χιλιάδες περιστατικά πνευμονικών προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων που απαιτούσαν νοσηλεία σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Αν και δεν έχουν όλα αυτά τα περιστατικά άμεση σχέση με διακετύλιο, αναδεικνύεται η ανάγκη για αυστηρότερο έλεγχο και διαφάνεια στα συστατικά των προϊόντων ατμίσματος.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τονίζει ότι, παρά την προσωρινή εικόνα «λιγότερου κινδύνου», η μακροχρόνια χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων ενδέχεται να επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, ειδικά όταν πρόκειται για προϊόντα με αρωματικές ουσίες που δεν έχουν ελεγχθεί επαρκώς.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν πως οι επιδράσεις αυτών των ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό είναι ακόμα υπό μελέτη και ότι απαιτείται επαγρύπνηση τόσο από τους καταναλωτές όσο και από τους φορείς υγείας.
Πώς να προστατευτείτε
Αν χρησιμοποιείτε ή σκέφτεστε να χρησιμοποιήσετε ηλεκτρονικό τσιγάρο, λάβετε υπόψη τις παρακάτω προτάσεις:
- Αποφύγετε προϊόντα με αρωματικές γεύσεις που περιέχουν βουτυρώδεις νότες
- Διαλέξτε υγρά μόνο από επίσημους, πιστοποιημένους κατασκευαστές
- Ελέγχετε πάντα τις ετικέτες και αναζητήστε αναλύσεις συστατικών
- Αποφύγετε προϊόντα που δεν προσφέρουν διαφάνεια ή προέρχονται από αμφίβολες πηγές
- Συμβουλευτείτε ειδικό υγείας πριν ξεκινήσετε ή συνεχίσετε τη χρήση
Links
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6924707/
https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/severe-lung-disease.html
https://www.hsph.harvard.edu/news/press-releases/flavored-e-cigarettes-chemicals-popcorn-lung/
https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/popcorn-lung
Συχνές Ερωτήσεις για το "Popcorn Lung"
• Τι είναι το Popcorn Lung και πώς σχετίζεται με το άτμισμα;
Το Popcorn Lung (επιστημονικά: βρογχιολίτιδα αποφρακτικού τύπου) είναι μια σπάνια, αλλά σοβαρή πάθηση των πνευμόνων, που προκαλεί φλεγμονή και στένωση των μικρών αεραγωγών. Συνδέθηκε αρχικά με εργάτες σε εργοστάσια ποπ κορν που εισέπνεαν διακετύλιο – μια χημική ουσία που δίνει γεύση βουτύρου. Το διακετύλιο έχει βρεθεί και σε ορισμένα υγρά αναπλήρωσης για ηλεκτρονικά τσιγάρα.
• Ποια είναι τα συμπτώματα του Popcorn Lung;
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίμονο ξηρό βήχα, δύσπνοια, συριγμό και κόπωση, τα οποία επιδεινώνονται με τον χρόνο. Συχνά μοιάζουν με αυτά του άσθματος ή της ΧΑΠ, όμως δεν βελτιώνονται εύκολα με τα συνήθη φάρμακα. Η διάγνωση απαιτεί εξειδικευμένες εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας.
• Μπορεί να προληφθεί ή να θεραπευτεί το Popcorn Lung;
Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, αλλά η έγκαιρη διάγνωση και η αποφυγή της έκθεσης σε ερεθιστικές ουσίες (όπως διακετύλιο και άλλους πτητικούς παράγοντες) μπορούν να επιβραδύνουν την επιδείνωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις χορηγούνται κορτικοστεροειδή ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
