• Διαβήτης, Περίληψη

Ο διαβήτης είναι μια χρόνια, μεταβολική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (ή σακχάρου στο αίμα), και με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε σοβαρές βλάβες στην καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία, τα μάτια, τα νεφρά και τα νεύρα. Ο πιο συνηθισμένος είναι ο διαβήτης τύπου 2, ο οποίος εμφανίζεται συνήθως σε ενήλικες και όταν το σώμα γίνεται ανθεκτικό στην ινσουλίνη ή δεν παράγει αρκετή από αυτήν. Τις τελευταίες 3 δεκαετίες ο επιπολασμός του διαβήτη τύπου 2 έχει αυξηθεί δραματικά σε χώρες όλων των επιπέδων εισοδήματος.Ο διαβήτης τύπου 1, κάποτε γνωστός ως νεανικός διαβήτης ή ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης, είναι μια χρόνια πάθηση κατά την οποία το πάγκρεας παράγει λίγη ή καθόλου ινσουλίνη από μόνο του. Για τα άτομα που ζουν με διαβήτη, η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης, είναι κρίσιμη για την επιβίωσή τους. Υπάρχει ένας παγκοσμίως συμφωνημένος στόχος να σταματήσει η αύξηση του διαβήτη και της παχυσαρκίας έως το 2025. Περίπου 422 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη, η πλειοψηφία των οποίων ζει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και 1,5 εκατομμύριο θάνατοι αποδίδονται άμεσα στον διαβήτη κάθε χρόνο. Τόσο ο αριθμός των περιπτώσεων όσο και ο επιπολασμός του διαβήτη αυξάνονται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες. 

• Διαβήτης και τύπος 1, τύπος 2, διαβήτης κύησης, ειδικότερα...

• Διαβήτης τύπου 1. Μια δια βίου κατάσταση όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη.
• Διαβήτης τύπου 2, όπου το σώμα δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή τα κύτταρα του σώματος δεν αντιδρούν σωστά στην ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 2 είναι πολύ πιο συχνός από τον τύπο 1. Συνήθως, πάνω από το 90% όλων των ενηλίκων με διαβήτη, έχουν τύπου 2.
• Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι γνωστό ως διαβήτης κύησης. Συνήθως αυτός ο τύπος υποχωρεί μετά τον τοκετό.

• Μη διαβητική υπεργλυκαιμία (προδιαβήτης)

Πολλοί άνθρωποι έχουν επίπεδα σακχάρου στο αίμα πάνω από το φυσιολογικό εύρος, αλλά όχι αρκετά υψηλά για να διαγνωστούν με διαβήτη. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως μη διαβητική υπεργλυκαιμία, ή προδιαβήτης. Τα άτομα με μη διαβητική υπεργλυκαιμία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, αλλά ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί με τις κατάλληλες  αλλαγές στον τρόπο ζωής. Εάν έχετε μη διαβητική υπεργλυκαιμία, μπορείτε να ακολουθήσετε ειδικά προγράμματα που βοηθάνε τους ανθρώπους να πραγματοποιήσουν μόνιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, έχει δε αποδειχθεί ότι αυτό βοηθά στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. Σε άτομα με μη διαβητική υπεργλυκαιμία συνιστάται επίσης να κάνουν εξέταση αίματος κάθε χρόνο, για να παρακολουθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους. Είναι πολύ σημαντικό ο διαβήτης να διαγνωστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα γιατί είναι πιθανό να επιδεινωθεί εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία και μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια προβλήματα υγείας.

• Πότε να δείτε έναν γιατρό;

Επισκεφτείτε τον γιατρό σας το συντομότερο δυνατόν εάν εμφανίσετε τα κύρια συμπτώματα του διαβήτη, τα οποία περιλαμβάνουν:

• Πολλή δίψα
• Ούρηση πιο συχνά από το συνηθισμένο, ιδιαίτερα τη νύχτα,νιώθοντας πολύ κουρασμένος
• Απώλεια βάρους και απώλεια μυϊκού όγκου
• Φαγούρα γύρω από το πέος ή τον κόλπο και συχνά επεισόδια θολής όρασης
• Ο διαβήτης τύπου 1 μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα σε διάστημα εβδομάδων, ή ακόμη και ημερών
• Η απώλεια βάρους είναι συχνή σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 όταν εμφανιστεί για πρώτη φορά και πριν αντιμετωπιστεί, αλλά είναι λιγότερο συχνή σε άτομα με διαβήτη τύπου 2
• Πολλοί άνθρωποι έχουν διαβήτη τύπου 2 για χρόνια χωρίς να το συνειδητοποιούν, επειδή τα πρώιμα συμπτώματα τείνουν να είναι γενικά, ή να μην υπάρχουν καθόλου

• Αιτίες διαβήτη:

Η ποσότητα του σακχάρου στο αίμα ελέγχεται από μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη, η οποία παράγεται από το πάγκρεας (ένας αδένας πίσω από το στομάχι). Όταν το φαγητό αφομοιώνεται και εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος, η ινσουλίνη μετακινεί τη γλυκόζη έξω από το αίμα και στα κύτταρα, όπου διασπάται για να παράγει ενέργεια. Ωστόσο, εάν έχετε διαβήτη το σώμα σας δεν είναι σε θέση να διασπάσει τη γλυκόζη σε ενέργεια. Αυτό συμβαίνει επειδή είτε δεν υπάρχει αρκετή ινσουλίνη για να μετακινήσει τη γλυκόζη, είτε η παραγόμενη ινσουλίνη δεν λειτουργεί σωστά. Δεν υπάρχουν αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου 1. Μπορείτε όμως να μειώσετε τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 μέσω της υγιεινής διατροφής, της τακτικής άσκησης και της επίτευξης ενός υγιούς σωματικού βάρους.

• Ενδέχεται να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 εάν:

• Είστε υπέρβαροι, ή παχύσαρκοι
• Δεν ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή
• Έχετε οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2
• Είστε Ασιατικής, Μαύρης Αφρικανικής, ή Αφρικανικής Καραϊβικής καταγωγής
• Λαμβάνετε ορισμένα φάρμακα, όπως στεροειδή, για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση
• Είχατε διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας

• Ζώντας με διαβήτη:

Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη, θα πρέπει να:

• Τρώτε υγιεινά, να ασκείστε τακτικά και να κάνετε τακτικούς ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων των εξετάσεων αίματος.
• Επιδιώξτε να διατηρείτε υγιές βάρος.
• Προσπαθήστε να κόψετε το κάπνισμα αν καπνίζετε και μειώστε το αλκοόλ.

 Τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1, χρειάζονται τακτικές ενέσεις ινσουλίνης για το υπόλοιπο της ζωής τους. Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου και τα άτομα που ζουν με διαβήτη τύπου 2, χρειάζονται συχνά φάρμακα, συνήθως με τη μορφή δισκίων ή ενέσεων. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι μπορούν να θέσουν τον διαβήτη τύπου 2 σε ύφεση χάνοντας βάρος, οπότε το σάκχαρό τους μειώνεται κάτω από το εύρος του ‘Διαβήτη’. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό μέσω μιας δίαιτας χαμηλών θερμίδων, αλλά αυτό δεν είναι κατάλληλη μέθοδος για όλους, επομένως είναι σημαντικό να λάβετε πρώτα ιατρική συμβουλή.

• Διαβητικός οφθαλμικός έλεγχος:

Όλοι με διαβήτη, ηλικίας 12 ετών και άνω, θα πρέπει να κάνουν τακτικό έλεγχο των ματιών τους. Εάν έχετε διαβήτη, τα μάτια σας κινδυνεύουν από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια όρασης, εάν δεν αντιμετωπιστεί. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος, ο οποίος περιλαμβάνει έναν έλεγχο 30 λεπτών για την εξέταση του πίσω μέρους των ματιών, είναι ένας τρόπος για τη διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και την έγκαιρη ανίχνευση της πάθησης όπου είναι δυνατόν, ώστε αυτή να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Σε πολλούς ανθρώπους, αυτό μπορεί να σταματήσει να επηρεάζει την όρασή τους, ή να μειώσει την πιθανότητα να επιδεινωθεί η πάθηση. Είναι απαραίτητο να επισκεφτείτε έναν γιατρό, εάν παρατηρήσετε προβλήματα με την όρασή σας.

• Προβλήματα διαβητικού ποδιού:

Ο διαβήτης μπορεί να βλάψει τα νεύρα στα πόδια και να προκαλέσει απώλεια αίσθησης. Μπορεί επίσης να μειώσει την παροχή αίματος στα πόδια. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μην παρατηρήσετε εάν το πόδι σας είναι τραυματισμένο και αυτοί οι τραυματισμοί του ποδιού, δεν επουλώνονται. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έλκη και λοιμώξεις μερικές φορές μάλιστα, σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν ακρωτηριασμοί. Οι ενήλικες με διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν τα πόδια τους κάθε χρόνο, από ειδικούς επαγγελματίες υγείας. Είναι επομένως πολύ σημαντικό να επισκεφτείτε έναν επαγγελματία υγείας, το συντομότερο δυνατόν, εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε πρόβλημα με τα πόδια σας.