Η έκθεση σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορεί να προκαλέσει ποικίλα αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία. Αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού, των καρδιακών παθήσεων και του καρκίνου του πνεύμονα. Τόσο η βραχυπρόθεσμη όσο και η μακροπρόθεσμη έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους, έχουν συσχετιστεί με επιπτώσεις στην υγεία. Πιο σοβαρές επιπτώσεις επηρεάζουν τα άτομα που είναι ήδη άρρωστα. Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι φτωχοί είναι επίσης, πιο επιρρεπείς. Οι πιο επιβλαβείς για την υγεία ρύποι – που συνδέονται στενά με την υπερβολική πρόωρη θνησιμότητα – είναι τα λεπτά σωματίδια PM2,5 που διεισδύουν βαθιά στις διόδους των πνευμόνων.

• Τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες για να προστατευτούν από την ατμοσφαιρική ρύπανση;

Η καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι ευθύνη όλων. Όλοι πρέπει να κάνουμε περισσότερα, πολύ περισσότερα. Γρήγορα και προληπτικά μέτρα για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι συντονισμένες προσπάθειες με ενεργή συμμετοχή όλων των τομέων είναι επιτακτική. Αυτό περιλαμβάνει φυσικά την κυβέρνηση (εθνικές, πολιτειακές και τοπικές κυβερνήσεις), τις πόλεις, την κοινότητα γενικά και βεβαίως τα άτομα.

• Μέτρα πρόληψης και μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

• Σε επίπεδο εθνικών κυβερνήσεων: Μείωση των εκπομπών ρύπων και προσιδορισμός εθνικών προδιαγραφών που πληρούν τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την ποιότητα του αέρα. Επενσύσεις στην έρευνα και την εκπαίδευση σχετικά με τον καθαρό αέρα και τη ρύπανση.
• Σε επίπεδο πόλεων και κοινοτήτων

Οι δημόσιες πολιτικές σε όλους τους τομείς πρέπει να συνυπολογίζουν τη δημόσια υγεία από την αρχή, ακολουθούμενες με επαρκή δεδομένα και τα εργαλεία για την αξιολόγησή τους.

• Σε ιδιωτικό επίπεδο:

Ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε όλοι έχουμε όλοι ποσοστό ευθύνης για την όποια ατμοσφαιρκή ρύπναση, λίγο ή πολύ. Καλό θα ήταν λοιπόν να αναλογιστούμε με σοβαρότητα και ευσυνειδησία τον τρόπο που ζούμε και συμπεριφερόμαστε απέναντι στο περιβάλλον και τον πλανήτη γενικότερα και ας φροντίσουμε να κάνουμε βιώσιμες επιλογές για εμάς, τα παιδιά μας και όλες τις επόμενες γενιές.

• Τι είναι τα σωματίδια ή PM ατμοσφαιρικής ρύπανσης;

Τα σωματίδια αυτά είναι ο όρος για όλα τα σωματίδια που βρίσκονται στον αέρα, συμπεριλαμβανομένης της σκόνης, της βρωμιάς, της αιθάλης, του καπνού και των σταγονιδίων υγρών. Μεγάλες συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων συνήθως εκπέμπονται από πηγές όπως τα οχήματα ντίζελ και οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 10 μικρόμετρα (PM10) αποτελούν λόγο ανησυχίας για την υγεία, επειδή μπορούν να εισπνευστούν και να συσσωρευτούν στο αναπνευστικό σύστημα. Τα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα (PM2,5) αναφέρονται ως «λεπτά» σωματίδια και αποτελούν τους μεγαλύτερους κινδύνους για την υγεία. Λόγω του μικρού τους μεγέθους (περίπου το 1/30 του μέσου πλάτους μιας ανθρώπινης τρίχας), αυτά τα λεπτά σωματίδια μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονες.

• Ποιες είναι μερικές από τις κύριες πηγές ή αιτίες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης;

Οι κύριες πηγές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης περιλαμβάνουν τους αναποτελεσματικούς τρόπους μεταφοράς (ρυπαντικά καύσιμα και οχήματα), την αναποτελεσματική καύση οικιακών καυσίμων για μαγείρεμα, τον φωτισμό και την θέρμανση, τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, την γεωργία και την καύση απορριμμάτων.

• Τι μπορούν να κάνουν οι χώρες για να μειώσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση;

Οι παρεμβάσεις για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης περιλαμβάνουν την ανάπτυξη βιώσιμων μεταφορών στις πόλεις. εφαρμογή διαχείρισης στερεών αποβλήτων· Παροχή πρόσβασης σε καθαρά οικιακά καύσιμα και εστίες μαγειρέματος· την ανάπτυξη της αγοράς για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση και την εφαρμογή μειώσεων των βιομηχανικών εκπομπών.

• Πώς συνεργάζεται ο ΠΟΥ με χώρες για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης;

 Η κύρια λειτουργία του ΠΟΥ είναι να εντοπίζει και να παρακολουθεί αυτούς τους ατμοσφαιρικούς ρύπους με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην υγεία των ανθρώπων. Αυτό βοηθά τα κράτη μέλη του ΠΟΥ να εστιάσουν τις ενέργειές τους στον πιο αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης, ή μείωσης των κινδύνων για την υγεία. Καθήκον του ΠΟΥ είναι να εξετάζει και να αναλύει τα συσσωρευμένα επιστημονικά στοιχεία και να χρησιμοποιεί συμβουλές ειδικών για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το πόσο διαφορετικοί ατμοσφαιρικοί ρύποι επηρεάζουν την υγεία, καθώς και να προσδιορίζει αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση της επιβάρυνσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Τα κράτη μέλη του ΠΟΥ ενέκριναν το 2015 ψήφισμα για την «αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία». Το επόμενο έτος, τα κράτη μέλη συμφώνησαν σε έναν οδικό χάρτη για «μια ενισχυμένη παγκόσμια απάντηση στις δυσμενείς επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία».

Ο ΠΟΥ εργάζεται σε τέσσερις πυλώνες:

• Διεύρυνση της βάσης γνώσεων
• Παρακολούθηση και αναφορά
• Παγκόσμια ηγεσία και συντονισμός
• Ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας,

“Ας φροντίσουμε ώστε οι θάλασσες να είναι μπλε, η Γη πράσινη, και ο αέρας ανάσα ζωής”

Ρένα Κάντζα